Το 1958, μια ομάδα νέων της εποχής ίδρυσε τον Εξωραϊστικό Εκπολιτιστικό Σύλλογο «Ο Ευριπίδης» με σκοπό την ίδρυση Λαογραφικού Μουσείου και Βιβλιοθήκης. Από τότε συγκεντρώθηκαν πάμπολα αντικείμενα και φορεσιές από τη Σαλαμίνα καθώς και βιβλία. Το Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου στεγάζεται από τον Οκτώβριο του 1998 σε δυο ευρύχωρες αίθουσες του Νέου Δημαρχείου – Πολιτιστικού Κέντρου και φέρει το όνομα του Σαλαμίνιου φιλόλογου, λαογράφου, ερευνητή, Πέτρου Φουρίκη Δ/ντή του Λαογραφικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών μέχρι το 1936.
Στο Μουσείο αυτό είναι συγκεντρωμένα πλήθος από Λαογραφικά αντικείμενα της ζωής της Σαλαμίνας αλλά και της ιστορίας του τόπου. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή η πλούσια συλλογή ανδρικών και γυναικείων τοπικών ενδυμασιών που άρχισε να φτιάχνεται από το 1958. Η συλλογή ζιπουνιών (τζάκων), μας πηγαίνει πίσω 200 χρόνια, μας δίνει την εικόνα της εποχής και μας βοηθά να δούμε την ποικιλία και την αισθητική αντίληψη στα ενδυματολογικά του τόπου.
Επίσης στο Μουσείο αυτό παρουσιάζονται έπιπλα διαφόρων εποχών, αργαλειοί, οικιακά σκεύη, εργαλεία διαφόρων επαγγελμάτων, όπως: του σιδερά, του ξυλουργού, του τσαγκάρη, του κουρέα, του αμπελουργού, του μελισσοκόμου, του γεωργού, του ναυτικού, του χτίστη κ.λπ. , καθώς και διάφορα κεραμικά και χάλκινα αντικείμενα του καθημερινού βίου σε πρωτότυπα σχέδια.
Τα ομοιώματα εμπορικών και αλιευτικών πλοίων (τρεχαντήρια, τράτες κ.λ.π) οι υδατογραφίες καραβιών του λαϊκού ζωγράφου Αριστείδη Γλύκα και άλλων, ήρθαν και συμπληρώθηκαν το 2012 από πλήθος ναυτικών αντικειμένων όπως: εξάντες, φανάρια, πυξίδες, σηματωρός, τιμόνια πλοίων, που υπενθυμίζουν την ναυτοσύνη καθώς και το μεγαλείο της ναυτικής ζωής της Σαλαμίνας.
Τα όπλα του ’21 (σπάθες, γιαταγάνια, καριοφίλια, πιστόλες, ξίφοι κ.λ.π) το αργυρόκουμπο της φέρμελης του στρατηγού Γ. Καραϊσκάκη, καθώς και τα όπλα του 1912 -13 και του 1940 μας υπογραμμίζουν την συμμετοχή στους αγώνες και την ένδοξη ιστορία της Σαλαμίνας.
Στις συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνονται επίσης εικόνες της μεταβυζαντινής περιόδου, εκκλησιαστικά σκεύη και ιερατικά αντικείμενα (αστερίσκοι, αρτοφόρια, δισκάρια, δισκοπότηρα, αγιαστούρες, ξύλινες σφραγίδες, ζώνες, πόρπες κ.λ.π) καθώς επίσης και σπάνια έγγραφα 18ου και 19ου αιώνα (προικοσύμφωνα, ξωφύλλια, δημόσια έγγραφα κ.λ.π), μουσικά όργανα, νομίσματα και χαρτονομίσματα, πορσελάνες, κεραμικά, πλούσιο φωτογραφικό υλικό από το 1850 και δώθε, πίνακες ζωγραφικής.
Για να φτιαχτεί αυτό το Μουσείο, από το 1958, έχουν εργαστεί αρκετοί άνθρωποι. Πολλοί έχουν προσφέρει αντικείμενα καθώς και χρηματικά ποσά.
Το Μουσείο αυτό μαζί με την παρακείμενη βιβλιοθήκη λειτουργούν ως ξεχωριστό Ν.Π.Δ.Δ. με τον τίτλο: «Βιβλιοθήκη – Μουσείο Λαϊκής Τέχνης & Ιστορίας Δήμου Σαλαμίνος». Λειτουργεί, καθημερινά από Δευτέρα μέχρι και Παρασκευή από ώρα 9.00 π.μ. – 15.00 μ.μ. Για απογευματινές επισκέψεις καθώς και Σαββατοκύριακα, κατόπιν τηλεφωνικών ραντεβού.
Η διεύθυνση είναι: Δημαρχιακό Μέγαρο, Λ. Κων/νου Καραμανλή 1, 18900 Σαλαμίνα
Τηλ.: 213 – 2027316
e-mail: museum@salamina.gov.gr
(Το κείμενο συντάχθηκε από την κα Μαρία Μπούτση)